بررسی ارتباط خود کارآمدی درک شده و رفتارهای باروری در زنان ایرانی تحت پوشش مراکز بهداشتی ـ درمانی شهرستان مشهد به منظور کاهش بارداری های ناخواسته

زمینه و هدف: بارداری ناخواسته یکی از مشکلات مهم در بهداشت عمومی است. به طوری که 7/8% از بارداری های ناخواسته در ایران، حتی حین استفاده از روش های پیشگیری از بارداری رخ می دهد که بیشترین موارد، یعنی 6/5% ، در حین استفاده از قرص های خوراکی است. براساس نتایج بررسی جمعیت شناختی سلامت کشور (dhs) سال79، فقط نیمی (5/51%) از مصرف کنندگان قرص های پیشگیری از بارداری، قرص خود را به طریق صحیح مصرف می کردند. این مطالعه، با هدف تعیین اثر خود کارآمدی بر عملکرد صحیح، در زنان مصرف کنندۀ قرص های خوراکی پیشگیری از بارداری به منظور پیشگیری از بارداری ناخواسته صورت گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر، یک بررسی مقطعی بود که طی آن عوامل مؤثر بر استفادۀ صحیح از قرص های پیشگیری از بارداری براساس مدل تغییر رفتار مرحله ای (sbc) و تئوری خود کارآمدی، در مصرف کنندگان قرص های پیشگیری از بارداری، در مراکز بهداشتی ـ درمانی شهر مشهد مورد بررسی قرارگرفت. اطلاعات اولیه با استفاده از پرسشنامه و به روش مصاحبه با 352 نفر از زنان مصرف کنندۀ قرص های خوراکی پیشگیری از بارداری به طور تصادفی از مراکز بهداشتی جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار آماریspss از طریق آزمون های توصیفی و همبستگی و آنالیز رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: در زمینه ارتباط بین خود کارآمدی تنظیم خانواده با سایر متغیرها، ضریب همبستگی اسپیرمن نشان دهنده این بود که بین خود کارآمدی تنظیم خانواده و متغیرهای مدل نظیر آگاهی، تأیید و تصویب، قصد رفتاری و عملکرد و حمایت درک شده، از نظر آماری ارتباط مستقیم معنی داری وجود داشت، ولی بیشترین همبستگی مربوط به قصد رفتاری و حمایت درک شده بود. شاخص های آنالیز رگرسیون نیز نشان داد 5/54% از پراکندگی مشاهده شده در قصد رفتاری توسط چهار متغیر مستقل خود کارآمدی تنظیم خانواده، حمایت درک شده، آگاهی و عملکرد توجیه می شود. نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر به نحوی تأیید کنندۀ بسیاری از مطالعات در زمینۀ ارتباط تنگاتنگ بین خود کارآمدی درک شده و استفاده صحیح از روش های پیشگیری به منظور کاهش بارداری های ناخواسته بود و به نظر می رسد چنین نتایجی می تواند برای انجام مداخلات به منظور عملکرد بهتر در زمینه استفاده صحیح از روش های پیشگیری از بارداری مورد توجه قرار گیرد.